भारतीय शेतकऱ्यांच्या या मंदीला जबाबदार कोण?
शेतकरी संपूर्ण देशाच्या लोकसंख्येला अन्न पुरवतात. ते फक्त जे उरले आहे तेच खातात, म्हणून ते पूर्णपणे स्वावलंबी आहेत. ते त्यांचे जीवन त्यांच्याकडे असलेल्या गोष्टींवर जगतात आणि इतरांवर अवलंबून नसतात. तो कोणाकडेही काहीही मागत नाही, अशा प्रकारे तो एक अत्यंत आत्मनिर्भर व्यक्ती आहे.
आम्ही, तुम्ही, आमची संस्कृती, आमची सरकारी यंत्रणा किंवा या शेतकरी धोरणांवर निर्णय घेणारे जबाबदार आहेत. स्वातंत्र्याच्या इतक्या वर्षांनंतरही भारतीय शेतकरी अशा दु:खात का आहे? निवडणुकीच्या वेळी भारतीय शेतकऱ्यांच्या व्होटबँकेसाठी घोषणा करून, पण मतदान झाल्यानंतर केवळ राजकीय मार्गाने आपला उल्लू सरळ करत आहेत का? प्रत्येकजण शेतकऱ्यांच्या चिंता आणि आर्थिक अडचणींबद्दल बोलतो, परंतु त्यांना काही मदत करतो का?
देशाच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान :-
शेतकरी हा मेहनती, शिस्तप्रिय, वचनबद्ध आणि सरळ व्यक्ती आहे. शेतकऱ्याच्या आयुष्यात प्रत्येक सेकंद महत्त्वाचा असतो, त्यामुळे तो त्याची शेतीची सर्व कामे वेळेवर आणि योग्यरित्या करू शकतो. जर ते त्यांच्या दैनंदिन जीवनात वक्तशीर नसतील तर त्यांना उत्पादनात घट किंवा शेतीतील पिकांचे नुकसान होऊ शकते.
प्रत्येक वेळी ते पीक पेरताना ते त्यांच्या शेतात कष्ट करतात आणि ते पिकण्याची अनेक महिने वाट पाहतात. कृषी उत्पादने हे त्यांच्या निष्ठेचे आणि परिश्रमाचे परिणाम आहेत. शेतकऱ्याची ही सर्व वैशिष्ट्ये आपल्याला प्रेरणा देतात.
शेतकरी फळे, फुले, भाजीपाला, मांस आणि इतर पदार्थ यासारखे विविध पदार्थ तयार करतात, जे नंतर बाजारात विकले जातात. या सर्व घटकांचा देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर लक्षणीय परिणाम होतो. या शेतकऱ्यांनी पिकवलेल्या पिके आणि इतर खाद्यपदार्थांमुळे भारताची जगभरात कृषी अर्थव्यवस्था म्हणून ओळख आहे.
आपल्या देशाच्या अर्थव्यवस्थेत देशाच्या कृषी उत्पादनाचा मोठा वाटा आहे. त्याशिवाय इतर देशांना होणारी कृषी निर्यात देशाच्या अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यास मदत करते. या दृष्टिकोनातून, भारताच्या अर्थव्यवस्थेला बळकट करण्यात शेतकरी महत्त्वाची भूमिका बजावतात असा निष्कर्ष काढणे उचित आहे.
शेतीचे महत्त्व काय?
देशातील सर्व नागरिकांच्या जीवनात शेतकरी महत्त्वाची भूमिका बजावतात. शेतकर्‍याचे मूल्य वाढवून सांगता येणार नाही. मी येथे वर्णन केल्याप्रमाणे शेतकरी आपल्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
शेतकऱ्यांना दररोज भेडसावणाऱ्या समस्या:-
स्वातंत्र्यानंतर अनेक दशकांनंतरही शेतकऱ्यांची परिस्थिती कायम आहे. शेतकऱ्यांसाठी विविध योजनाही सर्व सरकारांनी राबविल्या, पण त्या जमिनीपर्यंत पोहोचू शकल्या नाहीत. २०१५ च्या आकडेवारीनुसार शेतकऱ्यांमधील आत्महत्येचे प्रमाण कमी झाले आहे.
सध्याच्या प्रशासनाने शेतकऱ्यांच्या अडचणी ओळखल्या आणि त्या सोडवण्यासाठी योग्य त्या उपाययोजना केल्या, त्यापैकी सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे संरक्षण करणे आणि पिकांच्या नुकसानीसाठी किंवा कमी व्याजावरील कर्जासाठी योग्य भरपाई देणे.
