शेती विषयक योजना मराठी

 शेती विषयक योजना मराठी :-

                            भारताचे वार्षिक कृषी उत्पादन 310 दशलक्ष टनांपेक्षा जास्त होऊ लागले आहे आणि फलोत्पादनाचे उत्पादन 330 दशलक्ष टनांपेक्षा जास्त आहे. ही 50 वर्षांची मोठी उपलब्धी आहे. ती पुढे चालू ठेवण्यासाठी आणि प्रति शेतकरी उत्पन्न वाढवण्यासाठी कौशल्य विकास कार्यक्रमाला स्वतःचे महत्त्व आहे.

                      या लेखात आज मी तुम्हाला भारत सरकारकडून कृषी क्षेत्रात राबविण्यात येत असलेल्या कौशल्य विकास कार्यक्रमांबद्दल माहिती देणार आहे.

                  

                        करिअर फंडा:ज्ञान असेल तर शेतीत प्रगती होते; सरकारच्या या योजना शेतकऱ्याला मिळवून देतील मोठा फायद.

काही खास व्यक्तींना भेटा :-

                                      झारखंडमधील शर्मिला देवी असोत, हरियाणातील अनिल कुमार असोत, आंध्रचा राजा रेड्डी असोत, बिहारमधील संतोष कुमार असोत किंवा तेलंगणातील भानू प्रकाश असोत... गेल्या काही वर्षांत विविध सरकारी कौशल्य विकास कार्यक्रमांमध्ये सहभागी झालेल्यांमध्ये हजारो तरुण आणि वृद्ध शेतकरी आहेत. सहभागी होऊन त्यांनी आपले कृषी उत्पादन आणि उत्पन्न वाढवले ​​आहे. आज आम्ही तुम्हाला अशाच काही कौशल्य विकास योजनांबद्दल सांगणार आहोत.

अर्ध्या लोकसंख्येचा आधार :-

                                    शेती हे भारतातील महत्त्वाचे क्षेत्र आहे. आजही आपण एक कृषीप्रधान देश आहोत. जवळपास 50% लोकसंख्या उपजीविकेसाठी शेतीवर अवलंबून आहे. शेतकर्‍यांना पाठिंबा देणे आणि त्यांची उत्पादकता सुधारणे हे सरकारचे नेहमीच उद्दिष्ट असते. तथापि, संसाधनांची कमतरता, कालबाह्य तंत्रज्ञान आणि हवामान बदल यांसारख्या शेतकऱ्यांसमोरील विविध आव्हानांमुळे शेतकऱ्यांना आधुनिक कृषी तंत्रांचे प्रशिक्षण देण्यासाठी कौशल्य विकास कार्यक्रमांची गरज भासू लागली.

                 

भारतातील सरकारांनी शेतकऱ्यांना कृषी क्षेत्रातील कौशल्ये आणि ज्ञान वाढवण्यास मदत करण्यासाठी अनेक कौशल्य विकास कार्यक्रम सुरू केले आहेत. या कार्यक्रमांचा उद्देश शेतकरी, कृषी-उद्योजक आणि ग्रामीण युवकांना नवीन कृषी तंत्र विकसित करण्यासाठी, आधुनिक तंत्रांचा अवलंब करणे आणि त्यांचे उत्पन्न सुधारण्यास मदत करण्यासाठी प्रशिक्षण आणि शिक्षण प्रदान करणे आहे.

कृषी क्षेत्रातील आठ प्रमुख कार्यक्रम

1) प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना (PMKVY)

                                    हा कार्यक्रम कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाने 2015 मध्ये सुरू केला होता. कृषीसह विविध क्षेत्रातील 10 दशलक्षाहून अधिक लोकांना प्रशिक्षित करण्याचे या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. PMKVY सेंद्रिय शेती, दुग्धव्यवसाय आणि अन्न प्रक्रिया यासारख्या कृषी संबंधित कौशल्यांचे प्रशिक्षण देते. ग्रामीण युवकांना स्वयंरोजगारासाठी आवश्यक कौशल्ये प्रदान करून त्यांची रोजगारक्षमता वाढवणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे.

2) दीनदयाल उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य योजना (DDU-GKY)

                                 हा कार्यक्रम ग्रामीण विकास मंत्रालयाने 2014 मध्ये सुरू केला होता. गरीब कुटुंबातील ग्रामीण तरुणांना प्रशिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे. या कार्यक्रमात फलोत्पादन, कृषी-वनीकरण आणि पशुपालन यांसारख्या कृषी-संबंधित कौशल्यांचे प्रशिक्षण देण्यावर भर आहे.

3) स्किल इंडिया कार्यक्रम

                                    2022 पर्यंत 400 दशलक्ष लोकांना कौशल्य प्रशिक्षण देण्याचे लक्ष्य ठेवून भारत सरकारने 2015 मध्ये स्किल इंडिया कार्यक्रम सुरू केला. या कार्यक्रमात कृषीसह विविध क्षेत्रातील प्रशिक्षण देण्यावर भर आहे. उत्पादकता आणि उत्पन्न पातळी सुधारण्यासाठी कृषी क्षेत्रात कुशल कामगार निर्माण करणे हा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे.

4) भारतीय कृषी कौशल्य परिषद (ASCI)

                                    कृषी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांचे कौशल्य सुधारण्यासाठी सरकारने सुरू केलेला हा आणखी एक उपक्रम आहे. ASCI ही एक ना-नफा संस्था आहे. ज्याची स्थापना 2013 मध्ये कृषी क्षेत्रातील विविध नोकरीच्या भूमिकेसाठी सक्षमता मानके, कौशल्य संच विकसित आणि प्रमाणित करण्यासाठी केली गेली आहे. ASCI शेतकरी, कृषी-उद्योजक आणि ग्रामीण तरुणांना त्यांची कृषी क्षेत्रातील कौशल्ये आणि ज्ञान सुधारण्यासाठी प्रशिक्षण आणि प्रमाणन कार्यक्रम प्रदान करते.

5) स्टार्ट-अप ग्राम उद्योजकता कार्यक्रम (SVEP)

                             2015 मध्ये सुरू झालेल्या या कार्यक्रमाचे उद्दिष्ट ग्रामीण उद्योजकांना शेतीसह विविध क्षेत्रांमध्ये त्यांचे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी समर्थन आणि निधी प्रदान करणे आहे. ग्रामीण उद्योजकांना त्यांचा व्यवसाय वाढवण्यासाठी, ग्रामीण भागात रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यात मदत करण्यासाठी त्यांना प्रशिक्षण देण्यासाठी आणि क्षमता निर्माण करण्यासाठी हा कार्यक्रम केंद्रित आहे.

6) MANAGE - Hyderabad

                                       नॅशनल सेंटर फॉर मॅनेजमेंट ऑफ अॅग्रिकल्चरल एक्स्टेंशन (MANAGE) - हैदराबाद - हा शेतकरी आणि कृषी विस्तार कामगारांच्या कौशल्यांमध्ये सुधारणा करण्यासाठी सरकारने सुरू केलेला आणखी एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. MANAGE ही एक स्वायत्त संस्था आहे. जी 1987 मध्ये कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाच्या अंतर्गत स्थापन झाली आहे. संस्था कृषी क्षेत्रातील शेतकरी, विस्तारक कार्यकर्ते आणि इतर भागधारकांना कृषी क्षेत्रातील त्यांचे कौशल्य, ज्ञान वाढविण्यासाठी प्रशिक्षण आणि क्षमता निर्माण कार्यक्रम प्रदान करते.

7) परमपरागत कृषी विकास योजना

                            2015 मध्ये कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने सुरू केलेल्या, या कार्यक्रमाचा उद्देश सेंद्रिय शेती पद्धतींसाठी शेतकऱ्यांना सहाय्य आणि निधी देऊन देशातील सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देणे आहे. हा कार्यक्रम शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेती पद्धती अवलंबण्यास मदत करण्यासाठी प्रशिक्षण आणि क्षमता निर्माण देखील प्रदान करतो.

8) राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY)

                      राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY) ही भारत सरकारने 2007 मध्ये सुरू केलेली एक प्रमुख योजना आहे. या योजनेचा उद्देश राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना कृषी विकासाला गती देण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सहाय्य प्रदान करणे हा आहे. RKVY चे प्राथमिक उद्दिष्ट राज्यांना कृषी आणि संलग्न क्षेत्रांमध्ये सार्वजनिक गुंतवणूक वाढवण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आहे.

चार मोठ्या गोष्टी समजून घ्याव्यात...

1) तुम्ही तुमची पिके आणि कृषी उत्पादनांमध्ये विविधता आणून तुमचे उत्पन्न वाढवू शकता

2) या कार्यक्रमांद्वारे नवीन कृषी तंत्र शिकून तुम्ही चुका टाळू शकता

3) बदलत्या काळात, प्रत्येक संभाव्य सरकारी मदत आणि अनुदानाची माहिती तुम्हाला मिळू शकते.

4) शेती आणि फळबागांची मागणी वाढणे साहजिक आहे, हे समजून घेऊन उत्पादनाचे नियोजन करता येईल.

आशा आहे की दिलेली माहिती तुमच्यासाठी उपयुक्त ठरेल.